Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym  (Dz. U. z 2016 r., poz. 446 ze zm.) oraz art. 4¹  ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r.  o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2016 r., poz. 487) Rada Gminy Dźwierzuty uchwala, co następuje:
  Uchwala się gminny program profilaktyki i rozwiązywania problemów
alkoholowych na terenie gminy Dźwierzuty na 2017 rok, stanowiący załącznik do  niniejszej uchwały.
  Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Dźwierzuty.
  Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia z mocą obowiązującą od 1 stycznia 2017 r.
 

 
 
                                                                                               Przewodniczący Rady Gminy
 
                                                                                               Arkadiusz Aleksander Nosek
 
 
 

---

 

 
 Załącznik
do Uchwały Nr XXV/218/17
Rady Gminy Dźwierzuty
z dnia 23 lutego 2017 r.
 
   
 
WPROWADZENIE
 
            Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2017 stanowi zestawienie działań do realizacji przez Gminę Dźwierzuty w oparciu o ustawę z dnia                               26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi                                     (Dz. U. z 2016 r., poz. 487), a także określa lokalną strategię w zakresie profilaktyki oraz minimalizacji szkód społecznych i indywidualnych wynikających z używania alkoholu.
            Podstawowym celem Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych jest zapobieganie powstawaniu i rozszerzaniu się zjawiska patologii społecznej                 w szczególności nadużywania alkoholu i przemocy domowej oraz zmniejszenie rozmiarów aktualnie występujących zagrożeń w tej mierze. 
            Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych jest kontynuacją zadań i kierunków podjętych w latach poprzednich.
            Spośród wielu problemów społecznych, jakie występują w naszej gminie, problemy związane z nadużywaniem alkoholu mają szczególne znaczenie. Spożywanie alkoholu ma istotny wpływ na funkcjonowanie rodziny, zdrowie fizyczne i psychiczne zarówno jednostek jak i rodzin, a ich konsekwencje dotyczą nie tylko osób uzależnionych, ale wpływają na ogół populacji. Nadużywanie alkoholu powoduje wiele szkód społecznych, takich jak zakłócenie bezpieczeństwa publicznego, przestępczość, wypadki samochodowe, przemoc w rodzinie, ubóstwo i bezrobocie. Codzienne obserwacje, a także doniesienia prasowe i telewizyjne pokazują, że u źródeł wielu tragicznych zdarzeń poruszających opinię publiczną znajduje się alkohol. Wypadek spowodowany przez nietrzeźwego kierowcę, nastolatki spacerujące po mieście z alkoholem w ręku, dziecko pobite przez pijanego rodzica – to tylko niektóre z problemów, gdzie w tle znajduje się alkohol.  Ważnym zadaniem jest pomoc rodzinom, które są  dotknięte problemem alkoholizmu. Pomagać, to przede wszystkim zapobiegać, czyli edukować, uświadamiać i wskazywać alternatywne formy spędzania wolnego czasu oraz radzenia sobie z konfliktami i trudnymi sytuacjami. Ważne jest to, aby wspierać młodzież w kształtowaniu prawidłowych postaw, aby stroniła od substancji uzależniających, uczenie mówienia "nie" w sytuacji gdy młody człowiek poddany jest presji otoczenia.
Zgubne skutki nadmiernego spożywania alkoholu:

• alkohol jest przyczyną  występowania około 200 różnego typu chorób, w tym niektórych nowotworów,
• alkohol jest trzecią co do częstości przyczyną zgonów na świecie (z powodu urazów, wypadków, samobójstw i chorób),
• istnieje wysoka zależność pomiędzy uzależnieniami od alkoholu,  a bezrobociem, niższym statusem socjoekonomicznym, niskim poziomem wykształcenia, wypadkami i przemocą interpersonalną.

 
 I. DIAGNOZA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH WYSTĘPUJĄCYCH W GMINIE
 
            Alkohol jest przyczyną wielu problemów społecznych, rodzinnych, zwłaszcza takich jak przemoc domowa, rozpad rodziny, rozwody, zaburzenia zachowań. Nadmierne spożywanie alkoholu w wielu  przypadkach prowadzi do trwałego zerwania więzi małżeńskich i jest przyczyną rozwodów. Osoby, które spożywają nadmiernie alkohol są zazwyczaj sprawcami przemocy w rodzinie. Nadużywanie alkoholu często skutkuje występowaniem negatywnych zjawisk: przemocy (również w rodzinie), rozpadu więzi rodzinnych, i zaniedbywanie dzieci. Dzieci z rodzin niewydolnych wychowawczo są najczęściej zaniedbywane przez rodziców, pozostawione same sobie, mają słabe wyniki w nauce, są rozchwiane emocjonalnie, przejawiają agresywne zachowania. Dzieci wychowujące się w rodzinach dotkniętych problemem alkoholowym żyją w stanie chronicznego napięcia i stresu. Mają też problemy z przystosowaniem do środowiska zewnętrznego, czują się gorsze, bezwartościowe, nie potrafią zaufać i nawiązywać satysfakcjonujących relacji z innymi ludźmi.
Brak stałej opieki ze strony rodziców oraz możliwości alternatywnych form spędzania wolnego czasu to główne przyczyny nieprawidłowości, które w skutkach mogą prowadzić do wystąpienia uzależnień.
 
1. SPOŻYWANIE ALKOHOLU PRZEZ DZIECI I MŁODZIEŻ
            Znaczną grupą ryzyka w zakresie używania alkoholu stanowią młodzi ludzie. Spożywanie alkoholu jest rozpowszechnionym zachowaniem ryzykownym wśród osób niepełnoletnich, które doprowadza do upośledzenia czynności poznawczych tj. zdolności koncentracji uwagi, zapamiętywania. Konsumpcja alkoholu powoduje również podejmowanie zachowań ryzykownych, które są groźne dla życia i zdrowia. Spożywanie alkoholu przez polskich nastolatków kształtuje się na średnim poziomie w porównaniu z resztą Europy. Około 30% nastolatków przyznaje się do regularnego spożywania alkoholu.
Działania alkoholu na młode osoby:

• co 4 zabójstwo dokonane przez młodych ludzi było spowodowane stanem upojenia alkoholowego,
• młodzi ludzie znacznie szybciej się uzależniają,
• zakłóca procesy rozwojowe,
• zwiększa podejmowanie zachowań ryzykownych groźnych dla życia i wpływa negatywnie na ich czynności poznawcze – koncentrację uwagi, zapamiętywanie,
• może powodować spowolnienie wzrostu i zaburzenia,
• powoduje problemy emocjonalne.

 
            Skuteczność podjętych działań profilaktycznych w istotnym stopniu będzie zależała od ich jakości. Niezbędne jest zatem zdobycie odpowiedniej wiedzy na temat zagrożeń , jakimi podlegają dzieci oraz sposobów przeciwdziałania ich skutkom.
                                                                                                                                                         
Diagnozę problemów alkoholowych wśród dzieci i młodzieży w celu opracowania programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych na rok 2017 oparto na podstawie:

• badań ankietowych przeprowadzonych w roku 2014 wśród uczniów: Publicznego Gimnazjum w Dźwierzutach, Zespołu Szkolno – Przedszkolnego w Dźwierzutach, Zespołu Szkolno – Przedszkolnego w Orzynach, Szkoły Podstawowej w Rumach, Szkoły Podstawowej w Linowie i Szkoły Podstawowej w Kałęczynie
• ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w roku 2016 w Zespole Szkolno – Przedszkolnym w Dźwierzutach na temat "Rozpoznanie skali występowania w środowisku szkolnym używania substancji psychoaktywnych oraz oszacowanie ryzyka występowania takich zagrożeń"

 
W przeprowadzonym badaniu w roku 2014 wzięli udział uczniowie klas czwartych, piątych                            i szóstych ze szkół podstawowych oraz uczniowie klas drugich gimnazjum. Łącznie zebrano 180 kwestionariuszy (116 uczniów szkoły podstawowej i 64 uczniów gimnazjum). Dzięki przeprowadzeniu badania w dwóch kohortach możliwa była analiza porównawcza badanych zjawisk, w trudnym okresie życiowym związanym z okresem dojrzewania i przejścia do nowej rzeczywistości szkolnej. Natomiast do ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w roku 2016 w Zespole Szkolno – Przedszkolnym w Dźwierzutach przeprowadzono badania ankietowe w klasach III – VI oraz wywiad w klasach I – II i oddziale przedszkolnym. Na pytania ankietowe odpowiedziało 96 uczniów, natomiast  na pytania wywiadu odpowiedziało 110 uczniów.
 
 
 
Tabela nr 1
Udział w badaniach ankietowych w roku 2014

Szkoła	Klasa	Liczba badanych
Publiczne Gimnazjum  w Dźwierzutach	kl. II	64
Zespół Szkolno – Przedszkolny w Dźwierzutach	kl. IV - VI	57
Zespół Szkolno – Przedszkolny w Orzynach	kl. IV - VI	15
Szkoła Podstawowa w Linowie	kl. IV - VI	15
Szkoła Podstawowa w Rumach	kl. IV - VI	15
Szkoła Podstawowa w Kałęczynie	kl. IV - VI	14

 
 
Tabela nr 2
Udział w ewaluacji wewnętrznej w Zespole Szkolno – Przedszkolnym w roku 2016

Klasa	Liczba badanych
III – VI	96
I – II  i oddział przedszkolny	110

 
Z przeprowadzonych badań ankietowych w roku 2014 wśród uczniów szkół podstawowych wynika, że uczniowie mają kontakt z alkoholem. Spośród badanych w wieku od 10 do 13 lat do picia alkoholu przyznało się 14 osób. Najczęściej pierwsze spożycie alkoholu wśród uczniów szkół podstawowych odbywa się z namowy dorosłych, także rodziców. Często do spożywania alkoholu namawiają również koledzy i koleżanki. Na pytanie gdzie po raz pierwszy piłeś/aś alkohol, uczniowie odpowiadali:                        w domu (50%), u rodziny, u kolegi oraz na działce, na ognisku, na weselu. Najczęściej spożywanym alkoholem przez uczniów ze szkół podstawowych  z terenu gminy Dźwierzuty jest piwo i wino. Badani uczniowie szkół podstawowych mają świadomość, że  spożywanie alkoholu jest szkodliwe dla zdrowia (97 ankietowanych). 10 osób uważa, że uzależnienie od alkoholu nie szkodzi zdrowiu, natomiast 9 ankietowanych na to pytanie odpowiedziało – trudno powiedzieć. Ankietowani mają również świadomość, że spożywanie alkoholu może prowadzić do uzależnienia i zniszczyć życie człowieka (101 ankietowanych – 87%). W opinii badanych uczniów spożywanie alkoholu  oprócz tego, że może prowadzić do uzależnienia może także poprawić humor, ułatwić nawiązywanie kontaktów towarzyskich i leczyć różne choroby. Badani uczniowie szkół podstawowych w przypadku usiłowania do namowy lub zmuszenia do spożywania alkoholu najczęściej o pomoc poprosiliby rodziców (95 ankietowanych), dyrektora szkoły (32 ankietowanych), pedagoga (31 ankietowanych),  wychowawcę lub innego nauczyciela (22 ankietowanych), kolegę lub koleżankę (10 ankietowanych), innych członków rodziny (10 ankietowanych). Tylko jedna osoba  udałaby się z prośbą o pomoc do policji. Odpowiedzi na zadane pytanie jest więcej niż ankietowanych, gdyż część uczniów udałaby się z prośbą o pomoc do kilku osób bądź instytucji.
            W porównaniu do uczniów szkół podstawowych w grupie gimnazjalistów zjawisko spożywania alkoholu jest  dość powszechne. W badaniach wzięło udział 64 osoby w wieku od 14 – 17 lat. Wśród badanych uczniów Publicznego Gimnazjum w Dźwierzutach zdecydowanie większość tj. 40 osób (62,5%) należy do grona konsumentów napojów alkoholowych. Z przeprowadzonych  badań wynika, że jedynie 37, 5 % ankietowanych zadeklarowało całkowitą abstynencję od alkoholu. Jeżeli chodzi o badanych uczniów szkoły  gimnazjalnej warto podkreślić, że prawie 2/3 z nich ma już za sobą inicjację alkoholową, która najczęściej była związana z poczęstunkiem przez kolegów lub koleżanki (30 ankietowanych) oraz członków rodziny (10 ankietowanych). Najczęściej respondenci po raz pierwszy spożywali alkohol u kolegi (18 ankietowanych) kolejno w domu (9 ankietowanych)  oraz u rodziny (5 ankietowanych). Wskazywali również takie miejsca jak  ognisko, plac zabaw, boisko, las, impreza (wesele, urodziny). Najczęściej spożywanym trunkiem wśród gimnazjalistów jest piwo (30 ankietowanych), kolejno wódka (21 ankietowanych)  i wino (21 ankietowanych). Część badanych spożywało zarówno piwo, wódkę i wino. Spożywanie alkoholu według gimnazjalistów najczęściej prowadzi do uzależnienia i niszczy życie człowieka (47 ankietowanych). Gimnazjaliści uważają również, że spożywanie alkoholu poprawia humor (17 ankietowanych)  oraz ułatwia nawiązywanie kontaktów towarzyskich (10 ankietowanych). Badani gimnazjaliści w przypadku usiłowania do namowy lub zmuszenia do spożywania alkoholu najczęściej o pomoc poprosiliby rodziców (34 ankietowanych) , innych członków rodziny (14 ankietowanych), pedagoga                                 (14 ankietowanych), wychowawcę lub innego nauczyciela (11 ankietowanych) oraz kolegę/koleżankę (10 ankietowanych). Gimnazjaliści poprosiliby również o pomoc dyrektora szkoły (7 ankietowanych) i  policję (2 ankietowanych). 7 osób spośród ankietowanych zadeklarowało, że nie zwróciłoby się o pomoc do nikogo argumentując, iż sami poradziliby sobie z problemem.  Badani uczniowie Publicznego Gimnazjum w Dźwierzutach  mają świadomość, że  spożywanie alkoholu jest szkodliwe dla zdrowia (59 ankietowanych – 92 %).
            Z ewaluacji przeprowadzonej w roku 2016 przez Zespół Szkolno – Przedszkolny można wywnioskować, że wiedza uczniów na temat alkoholizmu i skutków nadużywania alkoholu jest nadal wysoka. Uczniowie w dalszym ciągu mają świadomość, że spożywanie alkoholu jest szkodliwe dla zdrowia. Wśród uczniów klas III – VI  na powyższe pytanie odpowiedzi „tak”  udzieliło 70  uczniów (74,46 %), odpowiedzi  „nie” 4 uczniów (4,25 %) oraz „nie wiem” 17 uczniów (18,08 %). Na to pytanie nie udzieliło odpowiedzi 4 uczniów (4,25%). Z kolei w klasach I-II i oddziale przedszkolnym w 100 % respondenci stwierdzili, że nadużywanie alkoholu jest szkodliwe dla zdrowia. Odpowiadający „nie” w ankiecie  w jednym przypadku określili, że alkohol „leczy nerki” oraz, że „jest to przyjemność”. 100 % uczniów klas I-II i dzieci oddziału przedszkolnego i ponad połowa badanych uczniów klas III-VI stwierdziła, że alkoholizm jest chorobą wymagającą leczenia. Odpowiedzi twierdzącej udzieliło 64 uczniów (68,08%), negatywnej 4 uczniów (4,25%) , brak pewności w tej kwestii wyraziło 26  uczniów (27,65%).
Uczniowie szkoły podstawowej wskazali następujące skutki nadużywania alkoholu:

• „Alkohol może zabić”/„można umrzeć”/ „może spowodować śmierć”/„można zginąć”              7 uczniów (7,44%),
• „Pod wpływem alkoholu można kogoś potrącić”/ „można spowodować wypadek”/ „zrobić komuś krzywdę” 5 uczniów (5,31%),
• „Jest niezdrowy i szkodliwy”/  „człowiek źle się czuje”/ „choruje”/ - 10 uczniów (10,63 %),
• „Niszczy organizm człowieka”/ „układ pokarmowy”/ „nerki”  - 13 uczniów (13,82 %),
• „Można zrobić coś głupiego”/ „powoduje agresję” 2 uczniów (2,12 %),
• „Można się uzależnić” 6 uczniów (6,38 %),
• „Niszczy życie”/ „rodzinę” 2 uczniów (2,12 %),
• „Ludzie (pod wpływem alkoholu) brzydko pachną”  1uczeń (1,06 %).

Spośród badanych uczniów Zespołu Szkolno – Przedszkolnego w Dźwierzutach 17 uczniów (18,08%) spożywała alkohol, nie udzieliło odpowiedzi 2 uczniów (2,12%), natomiast 75 uczniów (79,78%) klas III-VI  nie próbowało alkoholu. Z kolei uczniowie udzielający odpowiedzi na pytania zawarte w wywiadzie stwierdzili w 36,3 %, że próbowali piwa bezalkoholowego. Pierwsze spróbowanie alkoholu wśród uczniów klas III – VI miało miejsce w następujących okolicznościach: „Jak miałem 4 lata”- 1 odpowiedź, „7 lat” - 1 odpowiedź,  „9-10 lat” - 8 odpowiedzi, „13 lat”-1 odpowiedź, „nie pamiętam”- 1 odpowiedź. Uczniowie próbowali alkoholu w domu - 7 odpowiedzi, w sylwestra- 3, na podwórku- 1, „nie pamiętam”- 2 odpowiedzi.  Było to wino -3 odpowiedzi, piwo- 8, szampan-1 odpowiedź, miodowy-1 odpowiedź, ,,piłem raz”-1 odpowiedź, ,,nie wiem”- 1 odpowiedź. Podobne odpowiedzi otrzymano od uczniów objętych wywiadem. Spożycie alkoholu miało miejsce w domu, w garażu, na podwórku. Porównując badania z roku 2014 można wywnioskować, że w dalszym ciągu alkoholem częstują głównie rodzice lub inni członkowie rodziny.
11 ankietowanych uczniów (11,70%) i  10 udzielających wywiadu (9 %) stwierdziło, że ich  najbliżsi koledzy  spożywają alkohol, natomiast odpowiedzi negatywnej udzieliło 78 uczniów (82,92%),  brak wiedzy na ten temat wykazało 3 odpowiadających na pytania ankietowe, a brak odpowiedzi odnotowano w 2 przypadkach.
 
 
 
 
 
Uczniowie również stwierdzili, że  ludzie piją alkohol, ponieważ :

przyczyny picia alkoholu	Ilość odpowiedzi Klasy III-VI	%	Odpowiedzi – wywiad
by zapomnieć o kłopotach	43	45,74	bo chcą, bo jest dobry, dla wygaszenia pragnienia, bo przyjeżdżają goście, bo lubią, żeby było wesoło, żeby przeczyścić organizm   w celu leczniczym
bo lubią	36	38,29
by dobrze bawić się	29	30,85
znajomi piją	11	11,70
z nudy	9	9,57
z ciekawości	8	8,51
inne:  nie wiem	4	4,25
inne: bo myślą, że jak piją, to są fajni.	1	1,06
inne: żeby się popisać	1	1,06
inne: rozstanie	1	1,06
Inne: piją, bo chcą być weseli	1	1,06

 
Postawę uczniów wobec picia alkoholu przez dorosłych  obrazują poniższe dane :
 

Postawa uczniów wobec picia alkoholu przez dorosłych	Ilość odpowiedzi	%
niebezpieczne, bo można wpaść w nałóg	43	45,74
dopuszczalne w niektórych sytuacjach np. podczas uroczystości	22	23,40
sprawą dorosłych, jak chcą, niech piją, nie obchodzi mnie to	21	22,34
Czymś normalnym, bo większość pije	16	17,02
nie mam zdania	13	13,82

 
Badani uczniowie wskazują, że pomoc w sprawie uzależnień mogą uzyskać w szkole najczęściej od nauczycieli (29 odpowiedzi), pedagoga szkolnego (26 odpowiedzi), dyrektora (8 odpowiedzi), wychowawców (4 odpowiedzi),  a także od kolegów i koleżanek (12 odpowiedzi). Natomiast jeśli chodzi o miejscowość w której mieszkają najczęściej wskazują: członków rodziny (19 odpowiedzi)   i  służbę zdrowia (13 odpowiedzi). Niepokojące jednak są odpowiedzi „nie wiem” (17 uczniów) „nikt/nigdzie” (6 uczniów) i brak odpowiedzi (30 uczniów).
Reasumując można stwierdzić, że na przełomie dwóch lat wiedza na temat uzależnień wśród uczniów nie uległa znacząco zmianie. Uczniowie nadal uważają, że alkohol jest szkodliwy dla zdrowia oraz powoduje wiele zagrożeń. Niestety uczniowie w dalszym ciągu próbują alkoholu przed ukończeniem 18 roku życia, a inicjatorem tych działań często są osoby dorosłe, a nawet rodzice. Uczniowie nadal pierwszy raz próbują alkoholu w domu, w noc sylwestrową lub na uroczystościach rodzinnych takich jak wesele, a najczęściej próbowanym alkoholem jest piwo. Pocieszający jest fakt, że część uczniów ma świadomość, gdzie może zgłosić się o pomoc w sprawie uzależnień wskazując członków rodziny, służbę zdrowia, nauczycieli i pedagoga szkolnego.
Spożywanie alkoholu przez dzieci i młodzież może powodować różne problemy zdrowotne, wychowawcze, a także społeczne, które bez odpowiedniej profilaktyki, będą przybierały na sile. Spożywanie alkoholu przez osoby niepełnoletnie upośledza czynności poznawcze: koncentrację uwagi, zapamiętywanie, uczenie się, rozwój kontroli emocjonalnej. Prowadzi do podejmowania  zachowań ryzykownych, groźnych dla życia i zdrowia, zakłóca proces rozwojowy, może również powodować spowolnienie wzrostu i zaburzenia hormonalne.
Zdarza się, że problem pogłębiają dorośli, którzy przyzwalają dzieciom na spożywanie alkoholu. Uczniowie często podkreślają, że pierwszym alkoholem poczęstowali ich rodzice. Nie bez znaczenia pozostaje fakt przysłowiowej lampki szampana w noc sylwestrową. Być może staje się to przyzwoleniem dla młodych, wchodzących w życie ludzi. Odnosząc się do zagadnienia skutków jakie może wywołać nadmierne spożycie alkoholu należy jednocześnie dołożyć wszelkich starań                                 w celu edukacji młodzieży o negatywnych skutkach picia alkoholu z jednoczesnym edukowaniem rodziców. Młodzież w zdecydowanej większości sięga po napoje alkoholowe przed pełnoletnością. Smak alkoholu zna 62,5% przebadanych gimnazjalistów. Jest to zjawisko niepokojące nie tylko ze względu na szkody zdrowotne, ale również  z uwagi na nieprzestrzeganie norm prawnych, które zabraniają sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom nieletnim.
Istnieją czynniki ryzyka tkwiące w środowisku, rodzinach uczniów i samych uczniach. Są to ubóstwo, bezrobocie, dysfunkcje, przyzwolenie rodziców na napicie się alkoholu przez ich dzieci. Dla około połowy uczniów zasady domowe mogą nie być jasno określone. Ryzykiem może być duża ilość czasu spędzanego przez dzieci przy komputerze, grach komputerowych, grach na telefonie komórkowym. Ponadto korzystanie z internetu może być niekorzystnym  źródłem wiedzy o alkoholu i środkach odurzających. Duży wpływ na opinie uczniów o środkach psychoaktywnych ma również przekaz medialny, szczególnie telewizja.
            Jednym z zadań, jakie powinno być realizowane w ramach gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych jest udzielanie pomocy psychologicznej dzieciom                         z rodzin z problemem alkoholowym. W ramach budowania lokalnego systemu pomocy dzieciom                        z tychże rodzin ważnym elementem jest realizacja różnorodnych działań w tym m.in. prowadzenie świetlic realizujących programy profilaktyczne z elementami socjoterapii. Zadania związane                  z udzielaniem pomocy dzieciom z problemem alkoholowym powinny stać się priorytetem                          w ramach gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.
            Większość osób intuicyjnie czuje, że profilaktyka ma sens. Potwierdzeniem jest chętnie przytaczane stwierdzenie, że "lepiej zapobiegać niż leczyć". Chcemy stosować profilaktykę                            w odniesieniu do własnego zdrowia, bo jest ono dla nas ważne. Tak samo istotne powinno być działanie na rzecz zdrowia psychicznego oraz fizycznego dzieci i młodzieży. Jakiekolwiek zaniechanie jest tu nie do usprawiedliwienia. Trzeba wszelkimi środkami pomagać, a czasem także ratować dzieci i młodzież, by nie zagubiły się w otaczającym ich świecie. Skuteczność podjętych działa profilaktycznych w istotnym stopniu będzie zależała od ich jakości. Niezbędne jest zatem zdobycie odpowiedniej wiedzy na temat zagrożeń, jakim podlegają dzieci oraz sposobów przeciwdziałania ich skutkom.
            W związku z powyższym na rok 2017 zaplanowano dalszą działalność grup profilaktycznych z elementami socjoterapii. Do roku 2015 w gminie Dźwierzuty funkcjonowało 7 takich grup. W roku 2016 było ich już 17. W związku z tym, iż odczuwa się duże zainteresowanie dotychczasowymi zajęciami profilaktycznymi z elementami socjoterapii planuje się ponownie zorganizować te zajęcia w większości sołectw.
            Ze sprawozdań prowadzących zajęcia wynika, że dzieci i młodzież chętnie w nich uczestniczą i przychodzą punktualnie. Najchętniej biorą udział w zajęciach plastycznych, sportowych                                   i wycieczkach. Dzieci i młodzież podczas zajęć mogą porozmawiać na różne tematy oraz mają możliwość spotkania. Zajęcia uczą aktywnego działania w grupie, współpracy, sprzyjają odreagowaniu napięcia, uczą nawiązywania przyjaźni. W grupie uczęszczającej na zajęcia dostrzegalne są rezultaty tj. zmniejszenie poziomu agresji, wzrost umiejętności panowania nad emocjami, wzrost umiejętności przygotowywania posiłków i  wykonywania prac porządkowych, wzrost wiedzy z zakresu zdrowego odżywiania i zagrożeń używania substancji psychoaktywnych, zwiększenie poczucia odpowiedzialności za swoje zachowanie, rozwinięcie poczucia estetyki                           i kreatywności, wzrost zaufania do siebie i dorosłych, nabycie konstruktywnych sposobów radzenia sobie ze stresem oraz  nabycie umiejętności rozwiązywania konfliktów. Na dotychczasowe zajęcia profilaktyczne z elementami socjoterapii zgłaszała się dość duża ilość dzieci i młodzieży chętnych do brania udziału. Według prowadzących praca wychowacza i socjoterapeutyczna powinna być                w dalszym ciągu organizowana z zachowaniem systematyczności.
 
Do przyczyn występowania zachowań ryzykownych u dzieci i młodzieży można między innymi zaliczyć:

• problemy materialne,
•  utrzymujące się bezrobocie rodziców,
•  trudny start młodzieży w samodzielne życie,
• niewystarczające środki finansowe instytucji wychowawczych,
•  wzrost dostępności alkoholu i substancji psychoaktywnych,
• brak pozytywnych wzorów i ideałów,
•  poczucie pustki, nudy, niepokoju,
• wpływ mediów, reklamy,
• patologie życia rodzinnego,
• niekorzystny wpływ grup rówieśniczych.

            Biorąc pod uwagę wyniki przeprowadzonych badań należy wskazać zapotrzebowanie na edukację rodziców, podejmowanie akcji profilaktycznych oraz prowadzenie zajęć o tematyce uzależnień wśród dzieci i młodzieży - w tym nauka postaw asertywnych, zorganizowanie zajęć pozalekcyjnych, profilaktycznych i socjoterapeutycznych, promowanie zdrowego stylu życia, zainteresowań, hobby, prowadzenie zajęć sportowych, pogłębianie świadomości społecznej                          o szkodliwości spożywania alkoholu i innych środków uzależniających.
 
2. Uszkodzenia zdrowia osób uzależnionych
Z badań zawartych w publikacji "Kondycja psychiczna mieszkańców Polski" z 2012 r. wynika, że 80% dorosłych mieszkańców Rzeczpospolitej Polskiej spożywa alkohol. Postawy abstynenckie są częstsze wśród kobiet (25,5%), niż wśród mężczyzn (10,9%). Poziom rozpowszechniania społecznych i zdrowotnych problemów związanych z używaniem alkoholu jest tym większy, im powszechniej spożywany jest alkohol. Większość konsumentów alkoholu spożywa go na poziomie niskiego ryzyka szkód, jednak blisko 12% (11,9%) dorosłych Polaków nadużywa alkoholu tzn. Pije go w sposób powodujący szkody zdrowotne i społeczne. Do tej grupy zalicza się osoby nieuzależnione (określane jako osoby pijące szkodliwie) i uzależnione od alkoholu. Próba ekstrapolacji wyników badań epidemiologicznych na populację ludności Rzeczpospolitej Polskiej w wieku 18 – 64 lata daje liczbę ponad 3 mln osób, u których można rozpoznać zaburzenia psychiczne lub zaburzenia zachowania wynikające ze spożywania alkoholu. W grupie tej ponad 0,6 mln osób to osoby uzależnione od alkoholu. Problemy alkoholowe dotykają  zdecydowanie częściej mężczyzn (20,4%)  niż kobiet (3,5%).
Według Światowej Organizacji Zdrowia alkohol znajduje się na trzecim miejscu wśród czynników ryzyka dla zdrowia populacji, a ponad 200 rodzajów chorób i urazów wiąże się z jego spożywaniem.
Choroby występujące na tle używania alkoholu to przede wszystkim:

• zapalenie wątroby,
• marskość wątroby,
• alkoholowe zespoły psychoorganiczne,
• zapalenie trzustki,
• przewlekłe psychozy alkoholowe,
• zespół Wernickiego-Krosakowa
• napady drgawkowe,
• polineuropatia obwodowa,
• zaburzenia umysłowe i psychiczne,
• zaburzenia żołądkowe – jelitowe,
• nowotwory,
• choroby układu sercowo – naczyniowego,
• zaburzenia immunologiczne,
• choroby układu kostno – szkieletowego,
• dysfunkcje układu rozrodczego,
• szkody prenatalne.

Coroczne z przyczyn bezpośrednio i pośrednio związanych z używaniem  alkoholu umiera w Polsce około dziesięć tysięcy osób, z czego połowa przypada na zgony spowodowane bezpośrednio piciem alkoholu.
 
Tabela nr 3
Liczba zleceń przeprowadzenia badania i wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i liczba  wniosków skierowanych do Sądu o orzeczenie obowiązku leczenia odwykowego w Gminie Dźwierzuty.

Rok	Liczba zleceń przeprowadzenia badania                i wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu przez biegłych lekarzy.	Liczba wniosków skierowanych do Sądu w celu orzeczenie obowiązku leczenia odwykowego.
2009	-	7
2010	4	3
2011	1	2
2012	3	3
2013	7	9
2014	21	11
2015	14	13
2016	18	14

 
Z powyższych danych wynika, że skala problemu alkoholowego w  gminie Dźwierzuty w ostatnim latach wzrosła.
 
3. USZKODZENIA  ZDROWIA  ZWIĄZANE  Z  NADUŻYWANIEM   ALKOHOLU
            W przypadku wszystkich problemów zdrowotnych wiążących się z alkoholem stwierdza się statystyczną prawidłowość polegającą na wzroście prawdopodobieństwa zachorowania wraz ze wzrostem poziomu konsumpcji alkoholu. Prawidłowość ta odnosi się zarówno do poziomu indywidualnego, jak do poziomu zbiorowości.
            Długotrwałe, nadmierne picie prowadzi do powstania zespołu uzależnienia od alkoholu. Każdego roku w placówkach lecznictwa odwykowego zarejestrowanych jest ponad 200 tys. osób                       z rozpoznaniem zaburzeń spowodowanych używaniem alkoholu. Szacuje się jednak, że liczba osób uzależnionych od alkoholu w populacji jest znacznie wyższa, bowiem większość uzależnionych nie trafia do systemu lecznictwa. Według różnych oszacowań liczba osób uzależnionych od alkoholu                  w populacji ogólnopolskiej wynosi 500 - 900 tysięcy.
            Charakterystyczne dla polskiego stylu picia jest znaczne jednorazowe spożycie napojów spirytusowych, prowadzące zwykle do stanów odurzenia. Ten wzór picia częściej niż inne  z nich prowadzi do powstawania psychoz alkoholowych.
            Wyniki badań wskazują także na występowanie licznych zaburzeń somatycznych wśród osób intensywnie pijących. Do najczęściej wymienianych należą:
1. schorzenia systemu nerwowego;
2.różne schorzenia układu pokarmowego, szczególnie wątroby, żołądka, trzustki;
3. choroby układu oddechowego, zwłaszcza przewlekłe nieżyty oskrzeli, zapalenia płuc, gruźlica;
4. choroby serca i naczyń krwionośnych;
5. choroby nowotworowe, szczególnie górnych dróg oddechowych i przełyku;
6. urazy w wyniku wypadków.
            Ponadto nadużywanie alkoholu odgrywa istotną rolę w naruszeniu funkcji biologicznych niektórych hormonów, powoduje zaburzenia w układzie immunologicznym, patologicznie oddziałuje na układ krwiotwórczy.
            Alkohol pity nadmiernie wywołuje też niedobory witamin i innych pierwiastków niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Następstwem owych niedoborów mogą być zaburzenia widzenia, zmiany skórne, zapalenie wielonerwowe, zmiany w błonach śluzowych                 i szpiku kostnym, zaburzenia procesów rozrodczych, szkorbut i inne.
            Nadużywanie alkoholu może wywołać znaczące zaburzenia w funkcjonowaniu psychicznym człowieka, takie jak: bezsenność, depresję, niepokój, próby samobójcze i zmiany osobowości.
            Patogenna rola alkoholu w powstawaniu wielu zaburzeń somatycznych jest szczególnie silna, gdy jego oddziaływanie skojarzone jest z paleniem tytoniu.
Picie alkoholu w czasie ciąży może spowodować śmierć płodu, wady anatomiczne, upośledzenie wzrostu i rozwoju oraz deficyty funkcjonalne. Uważa się, że wypijanie w czasie ciąży alkoholu                w dawkach przekraczających 40 gramów dziennie stanowi istotne zagrożenie wystąpieniem                       u dziecka zespołu płodowego uszkodzenia alkoholem (FAS). Nie ma jak dotąd zgody co do tego, jaka ilość alkoholu wypijana w czasie ciąży jest bezpieczna dla rozwoju dziecka, zaleca się zatem kobietom w ciąży całkowitą abstynencję.
            Najbardziej dramatyczną konsekwencją picia alkoholu jest niewątpliwie zgon. Alkohol może stanowić bezpośrednią przyczynę zgonu – jest tak na przykład w przypadku śmiertelnego zatrucia tą substancją. Najczęściej jednak nadmierne picie stanowi czynnik zwiększający ryzyko śmierci. Wyniki badań i analiz statystycznych wskazują na powiązanie  rozmiarów spożycia alkoholu na wielkość umieralności ogólnej. Jeszcze silniejszy związek zaobserwowano analizując zgony                             z przyczyn wiążących się z alkoholem - na przykład długotrwałe używanie alkoholu znacznie zwiększa ryzyko zgonu na marskość wątroby.
            W Polsce od wielu lat obserwuje się zjawisko tzw. nadumieralności mężczyzn. Wśród wielu czynników, przy pomocy których próbuje się wyjaśnić ten proces znajduje się dużo większe spożycie alkoholu wśród mężczyzn niż kobiet. Szczególnie dramatyczne różnice w umieralności mężczyzn                   i kobiet obserwuje się w przypadku samobójstw pod wpływem alkoholu i wypadków drogowych                   z udziałem nietrzeźwych osób.
            Nadużywanie alkoholu przyczynia się nie tylko do powstawania szkód zdrowotnych, ale także wiąże się z problemami o charakterze społecznym. Należą do nich problemy:
1. rodzinne (awantury domowe, zaniedbywanie rodziny, rozpad więzi rodzinnych, rozwody);
2. w środowisku pracy (absencja, mniejsza produktywność, utrudnienie awansu zawodowego);
3. finansowe (mniejsze zarobki, zwiększone wydatki na alkohol).
Nadużywanie alkoholu sprzyja też popełnianiu przestępstw i wykroczeń. Wprawdzie kryminogenna rola alkoholu nie jest oczywista, to jednak łamaniu prawa często towarzyszy nadużywanie alkoholu.
Nadużywanie alkoholu jest przyczyną uszkodzeń ciała i śmierci w wyniku wypadków komunikacyjnych, przemocy, utonięć, samobójstw.      
Z informacji nadesłanej przez Komendę Powiatową Policji w Szczytnie, wynika, że na terenie Gminy Dźwierzuty tylko w roku 2014 r. doszło do 47 wypadków drogowych i kolizji spowodowanych przez osoby będące pod  wpływem alkoholu. Ponadto dodatkowo zatrzymano 10 osób, które kierowały pojazdami pod wpływem alkoholu.
                                                       
4. ZABURZENIA ŻYCIA RODZINNEGO ZWIĄZANE Z ALKOHOLEM, W TYM ZJAWISKO  PRZEMOCY  W  RODZINIE
 
W rodzinach z problemem alkoholowym tj. w takich, w których co najmniej jedna osoba pije                              w sposób szkodliwy żyje 3-4 miliony osób, w tym 1,5- 2 mln dzieci, 2, 5 mln osób nadużywających alkohol, 700- 900 tysięcy osób uzależnionych. Wśród najważniejszych konsekwencji życia                        w rodzinie w której istnieje problem alkoholowy wyróżnia się szkody:

• fizyczne,
• psychosomatyczne,
• psychologiczne,
• emocjonalne,
• psychospołeczne.

Szkody wynikające w/w rodzinach ponoszą przede wszystkim dzieci. Życie w rodzinie w której nadużywany jest alkohol często wiąże się z niskim statusem socjoekonomicznym, chronicznym stresem, znacznie ograniczonymi możliwościami zdobywania wykształcenia i kariery zawodowej.
Dzieci wychowujące się w rodzinach z problemem alkoholowym często wymagają specjalistycznej terapii (także w życiu dorosłym).
Jak wynika z badań Instytutu Psychologii Zdrowia PTP, co najmniej w 66% rodzin z problemem alkoholowym dochodzi do aktów przemocy.
 
Tabela nr 4
Liczba środowisk z problemami alkoholowymi objętych pomocą przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Dźwierzutach.

Rok	Liczba środowisk
2009	47
2010	44
2011	32
2012	61
2013	77
2014	82
2015	90
2016	80

 
 
 
Tabela nr 5
Liczba założonych Niebieskich Kart na terenie Gminy Dźwierzuty.

Rok	Ilość założonych Niebieskich Kart
2012	28
2013	46
2014	39
2015	45
2016	24

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Tabela nr 6
Ilość porad terapeutycznych udzielonych w Punkcie Informacyjno - Konsultacyjno                             w Dźwierzutach

Rok	Uzależnieni	Współuzależnieni	Ofiary przemocy	Sprawcy przemocy	DDA	Łącznie przyjętych
2010	65	35	14	Brak danych	Brak danych	114
2011	8	Brak danych	Brak danych	Brak danych	Brak danych	76
2012	94	28	19	9	11	161
2013	118	44	16	3	8	189
2014	115	38	13	1	7	174
2015	132	39	15	0	2	188
2016	176	42	10	0	6	234

           
Kilka osób w czasie spotkań zostało zmotywowanych do podjęcia terapii na Oddziale Terapeutycznym w Olsztynie, które zostały skierowane po uprzednim ustaleniu terminu                               z Kierownikiem Oddziału Terapeutycznego. Konsultacje i wsparcie terapeutyczne cieszy się dużym zainteresowaniem ponieważ  klientów Punktu z reguły nie stać na dojazdy do pobliskiego Szczytna by skorzystać z porady terapeutycznej. Obecna oferta Punktu Konsultacyjno – Informacyjnego stała się bardziej interdyscyplinarna, a jego zadaniem jest zdiagnozowanie problemów całej rodziny                      i zaplanowanie pomocy dla wszystkich jej członków. Ze względu na duże zainteresowanie                          i potrzeby związane z udzielaniem porad terapeutycznych,  w 2017 r. zaplanowano zatrudnienie instruktora terapii uzależnień na okres całego roku.
 
Tabela nr 7
Ilość porad prawnych udzielonych  w Punkcie Informacyjno - Konsultacyjno w Dźwierzutach

Rok	Uzależnieni	Współuzależnieni	Ofiary przemocy	Sprawcy przemocy	Inne	Łącznie przyjętych
2010	Brak danych	Brak danych	Brak danych	Brak danych	Brak danych	116
2011	Brak danych	Brak danych	Brak danych	Brak danych	Brak danych	140
2012	10	54	32	8	52	156
2013	12	63	29	2	28	134
2014	15	38	47	10	60	160
2015	3	16	13	Brak danych	Brak danych	32
2016	0	32	18	0	0	50

 

                         W 2016 roku radca prawny ze Szczytna przyjmował w okresie od 01.01.2016 r. do 31.12.2016 r.  Ze względu na  zainteresowanie i potrzeby związane z udzielaniem porad prawnych, w 2017 r. również  zaplanowano zatrudnienie radcy prawnego na okres całego roku.

Tabela nr 8
Posiedzenia komisji – liczba rozpatrzonych spraw
 

Lp.	Posiedzenia Komisji	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015	2016
1	Liczba posiedzeń komisji	15	8	13	11	14	12	14	17
2	Liczba rozpatrzonych spraw skierowanych do GKRPA	85	32	118	66	109	84	82	60

 
5. NARUSZENIE  PRAWA  PRZEZ  OSOBY  HANDLUJĄCE  ALKOHOLEM
 
            Administracyjne i prawne organizacje dostępności alkoholu, koncesjonowanie jego produkcji  i sprzedaży jest jednym z najskuteczniejszych narzędzi ograniczenia zakresu problemów alkoholowych. Nadal duży zasięg ma zjawisko sprzedaży alkoholu nieletnim. Warto zaznaczyć, że w polityce wobec alkoholu chodzi o tworzenie takich regulacji prawnych, które nie będą tylko karały sprzedawców za sprzedaż alkoholu osobom niepełnoletnim, ale także zapobiegały temu zjawisku np. poprzez działania edukacyjne.
            W 2015 r. zostało zorganizowane nieodpłatne szkolenie dla sprzedawców napojów alkoholowych  - "Aspekty prawne kontroli" podczas którego nawiązano również do zakazu sprzedaży alkoholu osobom nieletnim oraz wskazano jak skutecznie odmówić sprzedaży alkoholu osobom nieletnim i nietrzeźwym oraz jakich dokumentów żądać celem upewnienia się czy osoba kupująca alkohol jest pełnoletnia. Wskazano również jakie sankcje grożą za sprzedaż alkoholu osobie nieletniej. W roku 2016 przeprowadzono kontrole w 8 punktach sprzedaży alkoholu na terenie Gminy Dźwierzuty. W czasie kontroli nie zaobserwowano rażącego naruszenia prawa przez osoby handlujące alkoholem. W niektórych punktach stwierdzono takie nieprawidłowości jak brak wyodrębnionych stoisk do sprzedaży alkoholu. W związku z powyższym zobowiązano podmioty do wyodrębnienia takich stoisk oraz pouczono podmiot z przepisów prawa wynikających z ustawy                     o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Podczas przeprowadzonych kontroli przypominano również sprzedającym o sankcjach grożących za sprzedaż alkoholu osobie nieletniej       i nietrzeźwej. Na rok 2017 zaplanowano kolejne działania przy współpracy ze sprzedawcami napojów alkoholowych tj. szkolenia, rozdysponowanie materiałów edukacyjnych, kontrole punktów sprzedaży.
 
Tabela nr 9
Kontrola punktów sprzedaży alkoholu na terenie Gminy Dźwierzuty 

Rok	Liczba kontrolowanych punktów sprzedaży
2009	24
2010	15
2011	2
2012	1
2013	7
2014	16
2015	2
2016	8

 
6. ZBYT  DUŻA  DOSTĘPNOŚĆ I  PROMOCJA  ALKOHOLU
 
Dostępność terytorialna (czyli gęstość sieci sprzedaży), godzinowa i cenowa alkoholu bezpośrednio wpływa na poziom jego konsumpcji i wielkość problemów zdrowotnych i społecznych, a relacje te są przedmiotem badań zarówno w Polsce jak i w świecie. Alkohol nie jest takim samym towarem jak inne towary i nie podlega zasadom wolnego rynku. Przykładem środków reglamentacyjnych jest m.in. limitowanie punktów sprzedaży napojów alkoholowych, wydawanie zezwoleń na sprzedaż alkoholu i pobieranie opłat, ograniczenia dotyczące reklamy, zakaz sprzedaży osobom nieletnim, procedura zobowiązania do leczenia odwykowego, zasady usytuowania punktów sprzedaży alkoholu.
 
Tabela nr 10
Ilość limitowanych punktów sprzedaży napojów zawierających powyżej 4,5 % alkoholu na terenie Gminy Dźwierzuty

Lp	Punkty sprzedaży napojów alkoholowych	2011	2012	2013	2014	2015	2016
1	Przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży	50	50	50	50	50	50
2	Przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży	10	10	10	10	10	10

 
 
 
 
Tabela nr 11
Wielkość i struktura sprzedaży alkoholu w latach 2012-2016

Lp	Punkty sprzedaży napojów alkoholowych	2012		2013		2014		2015		2016
		Sklepy	Punkty gastrono-miczne	Sklepy	Punkty gastrono-miczne	Sklepy	Punkty gastrono-miczne	Sklepy	Punkty gastrono-miczne	Sklepy	Punkty gastrono-miczne
1	Alkohole do 4,5 % oraz piwo	32	5	32	4	32	5	29	5	28	6
2	Alkohole powyżej 4,5% do 18 %	29	1	27	0	28	2	26	2	25	3
3	Powyżej 18 % alkoholu	19	2	21	1	20	1	19	1	19	1

 
 
II . DIAGNOZA ZASOBÓW UMOŻLIWIAJĄCYCH PROWADZENIE DZIAŁALNOŚCI PROFILAKTYCZNEJ I TERAPEUTYCZNEJ
            Na terenie Gminy Dźwierzuty nie istnieje samodzielna placówka odwykowa. Mieszkańcy Gminy mogą korzystać z porad  i terapii w Przychodni Terapii Uzależnień od Alkoholu                                i Współuzależnienia w Szczytnie,  Oddziału Odwykowego Wojewódzkiego Zespołu Lecznictwa Psychiatrycznego w Olsztynie oraz  Wojewódzkiego Ośrodka Terapii Uzależnienia od Alkoholu           i Współuzależnienia  w Giżycku.
Gmina Dźwierzuty nie posiada przeszkolonej kadry w zakresie terapii uzależnień, jednakże mieszkańcy Gminy Dźwierzuty korzystają  z fachowych porad w Punkcie Konsultacyjno-Informacyjnym dla Ofiar Przemocy w Rodzinie oraz Osób Uzależnionych i Współuzależnionych przy Urzędzie Gminy, gdzie dyżury pełni certyfikowany instruktor terapii uzależnień ze Szczytna                 w każdy poniedziałek miesiąca oraz radca prawny w każdy czwartek miesiąca. Instruktor terapii uzależnień ze Szczytna prowadzi również grupę wsparcia dla osób uzależnionych w każdą środę  miesiąca.  Z kolei osoby z przygotowaniem pedagogicznym prowadzą zajęcia profilaktyczne                         z elementami socjoterapii w wybranych szkołach i świetlicach wiejskich na terenie gminy.
 
W Gminie Dźwierzuty w roku 2016 r. funkcjonowały:

1. Grupa wsparcia dla osób uzależnionych i dla dorosłych dzieci alkoholików                                                             w Dźwierzutach – spotkania odbywały się raz w tygodniu (środa).
2. Punkt Konsultacyjno – Informacyjny dla Ofiar Przemocy w Rodzinie oraz Osób Uzależnionych                      i Współuzależnionych – dyżury instruktora terapeuty uzależnień pełnione raz w tygodniu (poniedziałek) oraz porady prawne – dyżury radcy prawnego pełnione raz w tygodniu (czwartek).

 

3. Zajęcia profilaktyczne z elementami socjoterapii :

• Zespół Szkolno-Przedszkolny  w Orzynach  (maj – październik i grudzień 2016)
• Świetlica Wiejska w Dźwierzutach (maj – sierpień 2016 r.)
• Świetlica Wiejska w Miętkich (maj – październik 2016)
• Świetlica Wiejska w Jeleniowie (maj – październik 2016)
• Świetlica Wiejska w Popowej Woli (maj – październik 2016)
• Świetlica Wiejska w Linowie (maj – październik 2016)
• Świetlica Wiejska w Dąbrowie (maj – październik 2016)
• Świetlica Wiejska w Giślu (maj – październik 2016)
• Świetlica Wiejska w Targowie (maj – październik 2016)
• Świetlica Wiejska w Olszewkach (maj – październik 2016)
• Świetlica Wiejska w Jabłonce (maj – październik 2016)
• Świetlica Wiejska w Nowych Kiejkutach (maj – październik 2016)
• Świetlica Wiejska w Łupowie  (maj – sierpień 2016 r.)
• Świetlica Wiejska w Rumach  (maj – sierpień 2016 r.)
• Świetlica Wiejska w Sąpłatach  (maj – sierpień 2016 r.)
• Świetlica Wiejska w Rańsku (maj – wrzesień 2016)
• Świetlica Wiejska w Grodziskach (maj – październik 2016)

d) Zajęcia profilaktyczne o charakterze sportowym (czerwiec – grudzień 2016)
 
III. CELE PROGRAMU
            Podstawowym celem Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych jest profilaktyka uzależnień, czyli zapobieganie powstawaniu problemów alkoholowych, ograniczanie rozmiarów już istniejących problemów związanych z nadużywaniem alkoholu. Ponadto warto wspomnieć, że suma szkód powodowanych przez osoby nie uzależnione jest często większa niż suma szkód powodowanych przez alkoholików. Inaczej mówiąc, najwięcej problemów związanych z alkoholem powodują osoby nie uzależnione od alkoholu i to one stanowią największą grupę w społeczeństwie. A to z kolei oznacza, że celem działań podejmowanych przez Gmina Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Dźwierzutach jest zmniejszenie problemów powodowanych przez alkohol w całej populacji gminy, a nie tylko w grupie podwyższonego ryzyka (chodź prawdą jest, że najbardziej narażone na wystąpienie  szkód są osoby pijące najwięcej).  Innymi słowy, działania podejmowane przez gminę Dźwierzuty na rzecz ograniczenia szkód powodowanych  przez alkohol skierowane będą do wszystkich mieszkańców – również tych niepijących. Będą skierowane do osób dorosłych, ale i do nastolatków, do kierowców                i do kobiet w ciąży, do sprzedawców alkoholu i do dzieci. Mylące może być pojmowanie problemów alkoholowych w kategoriach patologii społecznej i marginesu społecznego. Polityka wobec alkoholu, dotyczy całej populacji, a nie tylko stosunkowo wąskiej, w porównaniu z całą gminą, grupy osób uzależnionych.
Cele programu będą realizowane poprzez:

1. Priorytetowe traktowanie działań i decyzji służących profilaktyce uzależnień                                        i rozwiązywania problemów alkoholowych.
2. Podejmowanie działań zmierzających do zmniejszenia rozmiarów aktualnie istniejących problemów alkoholowych na terenie Gminy Dźwierzuty.
3. Podejmowanie działań mających na celu zmianę zachowań i postaw społecznych mieszkańców w sytuacjach związanych ze spożywaniem napojów alkoholowych.
4. Podejmowanie działań profilaktycznych kierowanych do dzieci i młodzieży, w celu opóźnienia inicjacji alkoholowej.
5. Utrwalenie postaw abstynenckich w środowisku dzieci i młodzieży w zakresie szkód wynikających ze spożywania alkoholu, 
6. Zapobieganie powstawaniu nowych problemów alkoholowych.
7. Ochrona rodziny przed przemocą.
8. Zmniejszanie przypadków naruszania prawa w obrocie napojami alkoholowymi.
9. Prowadzenia działań w kierunku integracji osób uzależnionych.
10. Promowanie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych.
11. Podejmowanie inicjatyw dotyczących problemów rodziny, w tym włączenie w obchody Warmińsko-Mazurskich Dni Rodziny.
12. Zwiększenie świadomości społecznej na temat zagrożeń wynikających z nadużywania alkoholu.
13. Wspieranie działań profilaktycznych prowadzonych w placówkach oświatowych.
14. Podnoszenie kwalifikacji z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych wśród osób pracujących na rzecz środowiska lokalnego.
15. Zwiększenie oferty alternatywnych form spędzania wolnego czasu.
16. Monitorowanie działań profilaktycznych podejmowanych na terenie gminy.
17. Zmniejszanie  negatywnych skutków zaniedbywania dzieci, zapobieganie powstawaniu problemów uzależnień i przemocy domowej.

 
IV. GŁÓWNE STRATEGIE I DZIAŁANIA
1. Rozwijanie edukacji:

• informowanie o problemach i szkodach oraz zachowaniach ryzykownych związanych                                       ze spożywaniem alkoholu, konsekwencjach tych zachowań, a także metodach leczenia                          i zapobiegania szkodom zdrowotnym i społecznym w tym zakresie.
• promocja zdrowego stylu życia, trzeźwości i abstynencji,
• udział w ogólnopolskich kampaniach profilaktycznych,
• organizowanie zajęć socjoterapeutycznych i profilaktycznych,

2. Zwiększenie dostępności i jakości szkolonych środowiskowych programów profilaktycznych                      z uwzględnieniem programów zaadresowanych do:

• rodziców w zakresie podnoszenia ich kompetencji wychowawczych,
• sprzedawców w zakresie odpowiedzialności prawnej i etycznej związanej z handlem alkoholem,
• nauczycieli w zakresie profilaktyki uzależnień  oraz finansowanie uzyskania certyfikatu do prowadzenia rekomendowanych programów profilaktycznych przez nauczycieli tj. "Przyjaciele Zippiego" – program rozwijania umiejętności życiowych i wyrażania emocji; "Dziękuję – nie" – do rozwijania umiejętności życiowych i profilaktyku uzależnień dla klas IV – VI; "Zanim spróbujesz" – program profilaktyki uzależnień i rozwijania umiejętności życiowych dla wszystkich etapów edukacyjnych; "Trzy koła" – projekt wychowawczo – profilaktyczny dla szkół podstawowych i gimnazjum, dotyczący więzi społecznych; "Magiczne kryształy" – program wczesnej profilaktyki przemocy i uzależnień od mediów przeznaczonych dla uczniów 6-12 l; "Cukierki" – program wczesnej profilaktyki, przemocy i rozwijania umiejętności życiowych dla klas I – III i starszych grup przedszkolnych; "Drugi elementarz czyli program siedmiu kroków".; "Fantastyczne możliwości" – program  ukierunkowany na opóźnienie wieku inicjacji alkoholowej u nastolatków wkraczających w okres dojrzewania, "Program Domowych Detektywów" – program ukierunkowany  na zapobieganie inicjacji alkoholowej; "Archipelag Skarbów" – program ukierunkowany na ograniczanie zachowań problemowych (używanie alkoholu, narkotyków, wczesne zachowania seksualne, przemoc rówieśnicza) itd.

3. Kontrolowanie zasad prowadzenia sprzedaży alkoholu oraz szczególna ochrona ludzi młodych przed wpływem działań marketingowych.
4. Systematyczne kontrolowanie dostępności alkoholu, a w szczególności  w zakresie przestrzegania zakazu sprzedaży alkoholu osobom niepełnoletnim oraz podniesienie efektywności egzekwowania prawa w przypadku naruszenia zasad obrotu alkoholami oraz handlu poza legalną siecią punktów sprzedaży.
5. Szkolenie profesjonalistów w zakresie nowoczesnych metod rozwiązywania problemów alkoholowych.
6. Podejmowanie działań mających na celu zmniejszanie zjawiska spożywania alkoholu przez kobiety w ciąży.
7. Dofinansowywanie różnych form zajęć sportowo – rekreacyjnych i edukacyjnych, w tym wypoczynku w czasie ferii zimowych i wakacji dla dzieci i młodzieży z rodzin patologicznych oraz prelekcji, pogadanek, konkursów z zakresu profilaktyki uzależnień.
8. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej dla osób uzależnionych od alkoholu poprzez:

• udzielenie wsparcia i pomocy osobom po zakończeniu terapii odwykowej oraz ich rodzinom poprzez prowadzenie zajęć w grupie wsparcia,
• wspieranie i rozwijanie istniejącego Gminnego Punktu Konsultacyjno – Informacyjnego celem szerokiej dostępności do profesjonalnej pomocy terapeutycznej i prawnej oraz psychologicznej,
• pomoc dla dorosłych członków rodzin z problemem alkoholowym oraz dotkniętym przemocą                      w ramach prac punktu konsultacyjnego,
• bieżąca współpraca z poradniami i ośrodkami leczenia odwykowego oraz Sądem Rejonowym                       w Szczytnie – III Wydział Rodzinny i Nieletnich,
• działania zmierzające do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania leczeniu, w tym kierowanie na leczenie odwykowe i finansowanie badań w tym zakresie.

9. Udzielenie rodzinom w którym występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej oraz ochrony przed przemocą w rodzinie poprzez:

• pomoc dzieciom i rodzinom z problemami alkoholowymi oraz przemocą w rodzinie poprzez :
  1. wspomaganie działalności świetlic socjoterapeutycznych, środowiskowych                                  i wiejskich,
  2. organizacja pozalekcyjnych zajęć sportowych o charakterze profilaktycznym,
  3. dofinansowywanie zajęć i programów socjoterapeutycznych oraz profilaktycznych dla dzieci z rodzin z problemami alkoholowymi lub przemocą w rodzinie,
  4. dofinansowywanie szkoleń i kursów w zakresie pracy socjoterapeutycznej dla pedagogów i nauczycieli,
  5. finansowanie szkoleń, kursów dla osób prowadzących zajęcia świetlicowe,
• współpraca z zespołem interdyscyplinarnym w zakresie procedury “Niebieska Karta”
  1. organizowanie i finansowanie dla przedstawicieli służb i instytucji działających na rzecz ochrony rodzin przed przemocą szkoleń obejmujących  zagadnienia dotyczące specyfiki zjawiska przemocy w rodzinie, konsekwencji doznawania przemoc                           w rodzinie, funkcjonowania osób doznających przemocy i stosujących przemoc,
  2. organizowanie i finansowanie szkoleń i warsztatów przygotowujących do kontaktu                  z członkami rodzin z problemem alkoholowym, w którym dochodzi do przemocy,                     a także pozwalających na analizę osobistych postaw wobec ofiar i sprawców przemocy, a także przekonań na temat zjawiska przemocy w rodzinie,
  3. organizowanie i finansowanie szkoleń i konferencji dotyczących obowiązujących procedur (w tym procedury "Niebieskiej Karty") i współpracy służb działających na rzecz zatrzymania przemocy i poprawy sytuacji w rodzinie.
  4. upowszechnianie informacji nt. lokalnej oferty pomocy dla członków rodzin                                z problemem przemocy, w szczególności z problemem alkoholowym (np. ulotki),
  5. prowadzenie lokalnych kampanii informacyjnych i edukacyjnych na temat zjawiska przemocy w rodzinie, w tym przemoc wobec dzieci.
• organizowanie spotkań, pikników, festynów dla rodzin, dotyczących wychowania dzieci bez przemocy, alkoholu, dopalaczy i innych używek,

10. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii a w szczególności dzieci i młodzieży poprzez:

• promowanie alternatywnych form spędzania wolnego czasu przez dzieci i młodzież m.in. dofinansowywanie działań młodzieżowych; klubów sportowych, imprez sportowo-rekreacyjnych oraz sportowych działań pozalekcyjnych,
• finansowanie kolonii profilaktycznych, jako elementy oddziaływań profilaktycznych,
• wspieranie rozwoju oraz poprawy funkcjonowania bazy sportowo-rekreacyjnej np. boiska, sale gimnastyczne- zakup niezbędnego wyposażenia do prowadzenia zajęć,
• wspieranie placówek oświatowych w działaniach wpisanych w szkolny program profilaktyczny,
• współudział w organizowaniu lokalnych imprez profilaktycznych w szczególny sposób eksponujących “zdrowy styl życia”,
• włączanie się w organizowanie form spędzania wolnego czasu dla dzieci i młodzieży poprzez dofinansowywanie wycieczek i  kolonii na których realizowane są programy profilaktyczne      i edukacyjne z zakresu przeciwdziałania uzależnieniom i przemocy wśród rówieśników, lub podejmowane są inne działania o charakterze profilaktycznym,
• zakup materiałów edukacyjnych i innych niezbędnych do prowadzenia zajęć z zakresu profilaktyki uzależnień,
• doposażenie świetlic w niezbędny sprzęt do prowadzenia zajęć pozalekcyjnych jako elementu oddziaływań profilaktycznych,
• prenumerata fachowych czasopism,
• udział w ogólnopolskich kampaniach profilaktycznych,
• włączenie się w organizowanie form spędzania wolnego czasu dla dzieci i młodzieży poprzez dofinansowanie działalności świetlic wiejskich,
• realizacja programów profilaktycznych, informacyjnych, terapeutycznych, spektakli teatralnych i warsztatów o tematyce profilaktycznej dla dzieci i młodzieży z Publicznego Gimnazjum i Szkół Podstawowych z terenu gminy,
• wspieranie i finansowanie zajęć profilaktycznych z elementami socjoterapii w celu zagospodarowania czasu wolnego dzieci i młodzieży,

11. Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 13-15 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi poprzez :

• prowadzenie systematycznych działań kontrolnych i interwencyjnych przez członków GKRPA w punktach sprzedaży alkoholu w zakresie posiadania aktualnych zezwoleń i opłat na sprzedaż napojów alkoholowych,
• ograniczenie dostępności napojów alkoholowych i przestrzeganie zakazu sprzedaży alkoholu poniżej 18 roku życia poprzez kontrolowanie punktów sprzedaży alkoholu,
• podejmowanie działań interwencyjnych wobec podmiotów prowadzących promocję i reklamę napojów alkoholowych, a w szczególności reklamę skierowaną do młodzieży,
• nasilenie kontroli przedsiębiorców pod kątem prawidłowości oświadczeń o wartości sprzedaży napojów alkoholowych,
• opiniowanie przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wniosków                         o wydanie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych,
• dostarczenie właścicielom punktów sprzedaży alkoholu kompletu przepisów dotyczących zasad związanych z obrotem alkoholu np. w formie ulotek

12. Wspomaganie działalności instytucji i osób fizycznych służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych

• upowszechnianie i wspieranie oraz dofinansowanie różnorodnych form spędzania wolnego czasu i innych imprez,
• włączenie się w akcje na rzecz promocji zdrowia, prowadzone przez szkoły, ośrodek kultury, parafie, rady sołeckie na terenie Gminy Dźwierzuty,
• podejmowanie innych działań wynikających z bieżącej analizy sytuacji.

13. Podejmowanie działań  i czynności zmierzających do podjęcia leczenia odwykowego wobec osób nadużywających alkoholu i powodujących rozkład życia rodzinnego, demoralizację nieletnich, systematycznie zakłócających spokój i porządek publiczny, a w szczególności:

• przeprowadzanie rozmów motywujących z osobami mającymi problem z nadużywaniem alkoholu do podjęcia leczenia,
• współpraca z rodzinami osób mającymi problem alkoholowy (rozmowy motywujące, rozmowy wspierające,  działania informacyjne itp.),
• analiza akt osób nadużywających spożywanie alkoholu,
• współpraca z instruktorem terapii uzależnień, który udziela porad w Punkcie Konsultacyjno – Informacyjnym przy UG Dźwierzuty,
• zlecanie badań i wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu,
• kierowanie wniosków do sądu o wszczęcie postepowania w zakresie orzeczenia obowiązku leczenia odwykowego w zakładzie lecznictwa odwykowego,
• kierowanie wniosków do sądu o wszczęcie postepowania w zakresie orzeczenia obowiązku leczenia odwykowego w zakładzie lecznictwa odwykowego z dozorem kuratora,
• kierowanie wniosków do sądu o wgląd w sytuację rodziny,
• uczestniczenie w pracach zespołów interdyscyplinarnych ds. przeciwdziałania przemocy              w rodzinie,

14. Inicjatorem działań określonych w Gminnym Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych  jest Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, zwana dalej Komisją, natomiast podmiotem odpowiedzialnym za realizację Gminnego Programu na rok 2017 jest Przewodniczący Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Dźwierzutach.
15. Współpraca w realizacji Gminnego Programu z:

• Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Dźwierzutach,
• Poradnią Uzależnień od Alkoholu i Współuzależnienia w Szczytnie,
• Punktem Konsultacyjno – Informacyjnym przy UG w Dźwierzutach,
• Radą Gminy Dźwierzuty,
• Sądem Rejonowym w Szczytnie,
• Zespołem Kuratorskiej Służby Sądowej,
• Placówkami Oświatowymi na terenie Gminy Dźwierzuty,
• Gminnym Ośrodkiem Kultury w Dźwierzutach,
• Gminną Biblioteką Publiczną w Dźwierzutach,
• Zespołem Interdyscyplinarnym ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie,
• Komendą Powiatową Policji w Szczytnie,
• Prokuraturą Rejonową w Szczytnie,
• Parafiami na terenie Gminy Dźwierzuty,
• Sołectwami,
• OSP

Celem działań podejmowanych przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Dźwierzutach oraz współpracującymi z nią instytucjami jest zmniejszenie różnych problemów powodowanych przez alkohol w całej populacji, a nie tylko w grupie podwyższonego ryzyka (choć prawdą jest, że najbardziej narażone na występowanie szkód są osoby pijące najwięcej). Innymi słowy, działania podejmowane przez gminę na rzecz ograniczenia szkód powodowanych przez alkohol skierowane będą do wszystkich mieszkańców – również  tych niepijących. Będą skierowane do osób dorosłych i do nastolatków, do kierowców i do pracodawców, do kobiet w ciąży, do sprzedawców napojów alkoholowych i do nauczycieli itp.
 
V.   ZADANIA   ZMIERZAJĄCE  DO  OSIĄGNIĘCIA   CELU
 

Zadanie	Formy realizacji	Co wskaże / wskaźnik
Rozpoznawanie       i   diagnozowanie środowiska.	a) ankietowanie dzieci i młodzieży w zakresie problematyki uzależnień i jej rozmiarów w placówkach oświatowych,  b/ wywiady środowiskowe w rodzinach dotkniętych chorobą alkoholową oraz u osób z przesłankami uzależnienia.	Ilość problemów związanych ze spożywaniem alkoholu przez dzieci       i młodzież. Postawy dzieci, młodzieży                                 i dorosłych dotyczące spożywania alkoholu.
Racjonalne ograniczenie dostępności alkoholu	a) respektowanie bezwzględnego zakazu sprzedaży i podawania napojów alkoholowych na kredyt lub pod zastaw, osobom do lat 18 oraz osobom, których zachowanie wskazuje, że znajdują się w stanie nietrzeźwym, b/ edukacja rodziców                    i nauczycieli w zakresie pomocy dzieciom i młodzieży w wyborze zdrowego                  i dobrego stylu życia , c/ realizacja nowoczesnych programów profilaktycznych                 i terapeutycznych, programów mających na celu kształtowanie postaw i umiejętności służących zdrowemu i trzeźwemu życiu, programów opracowanych przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, programów autorskich specjalistów -                     w szkołach, w placówkach oświatowo – wychowawczych, na obozach terapeutycznych oraz terapeutyczno – sportowych d)współpraca z Komendą Powiatową Policji w Szczytnie w zakresie działań kontrolnych związanych                       z przestrzeganiem ustawy o wychowaniu w trzeźwości                         i realizacji programów profilaktycznych e) podejmowanie interwencji                           w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 13  i 15 ustawy oraz występowanie przed sądem               w charakterze oskarżyciela publicznego.	Ilość kontroli sklepów, lokali gastronomicznych. Ilość interwencji.   Ilość szkoleń i warsztatów przeprowadzonych w szkołach, innych instytucjach, ilość osób biorących  udział w szkoleniach.   Ilość programów, tematyka programów profilaktycznych. Ilość odbiorców i realizatorów.
Ustalanie limitu punktów sprzedaży alkoholu i szczegółowych zasad usytuowania miejsc sprzedaży alkoholu oraz kontrole przestrzegania zasad obrotu napojami alkoholowymi	a) ograniczenie  dostępności  sprzedaży alkoholu na podstawie Ustawy o przeciwdziałaniu  alkoholizmowi, b/ wydawanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych przez  Wójta Gminy, po zasięgnięciu opinii Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.	Ustalenie limitu sprzedaży alkoholu przez Radę Gminy Dźwierzuty Ilość zezwoleń na sprzedaż alkoholu na podstawie opinii GKRPA
Podejmowanie współpracy ze  szkołami w zakresie realizacji programów profilaktycznych, informacyjnych i psychoedukacyjnych wpływających na postawy i umiejętności – ważne dla zdrowia i trzeźwości	a) realizacja programów profilaktycznych b)  realizacja Kampanii lokalnych i ogólnokrajowych c) szkolne konkursy i zajęcia pozalekcyjne d) organizacja, dofinansowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży (wycieczki, obozy, kolnie itp.) e) teatry, koncerty profilaktyczne	Ilość i tematyka programów                  i kampanii. Ilość i tematyka konkursów                               o charakterze profilaktycznym. Rodzaj zajęć pozalekcyjnych               i czasu wolnego dzieci                         i młodzieży-  ilość odbiorców, realizatorów
Poszerzenie oferty profilaktycznej na terenie Gminy	a) prowadzenie zajęć profilaktycznych z elementami socjoterapii b) prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej                       w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych,           w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie zajęć sportowo- rekreacyjnych dla uczniów, c) zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej                     i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu. d) udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej,                             a  w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie. e) podejmowanie inicjatyw związanych z problematyką rodziny, w tym obchody Dni Rodziny, ochrona przed przemocą w rodzinie f) organizacja imprez, festynów, spotkań rekreacyjnych dla społeczności lokalnej.	Ilość grup o charakterze profilaktycznym, tematyka . Ilość odbiorców, ilość realizatorów.   Informacje na stronie internetowej Gminy   Ilość osób biorących udział                                w zajęciach  terapeutycznych (np. obozy terapeutyczne, profesjonalne zajęcia itp.).   Ilość osób korzystających               z Punktu Konsultacyjno- Informacyjnego.   Problemy zgłaszane do Punktu Konsultacyjno-Informacyjnego.   Tematyka imprez i festynów, ilość odbiorców, organizatorów, ilość rozprowadzonych materiałów edukacyjnych.
Szkolenia wybranych grup zawodowych w zakresie nowoczesnych strategii i metod rozwiązywania problemów alkoholowych	a) organizacja szkoleń                          w zakresie pomocy osobom                                  z problemem alkoholowym,             w zakresie pomocy socjoterapeutycznej, przeciwdziałania przemocy                      w rodzinie b) szkolenia członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, c) szkolenia nauczycieli                       w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych, przeciwdziałania przemocy, niwelowania agresji wśród dzieci i młodzieży oraz przygotowujące                                        do prowadzenia programów profilaktycznych, d) podnoszenie kwalifikacji kadry do prowadzenia zajęć socjoterapeutycznych                          z dziećmi, e) szkolenia dla różnych grup zawodowych realizowane przez uprawnione do tego instytucje                                  i specjalistów, w zależności                   od potrzeb, f) szkolenia dla rodziców                     w zakresie zagrożeń                             i konsekwencji używania środków psychoaktywnych wśród dzieci i młodzieży, w tym „szkoła dla rodziców”, g) organizacja konferencji, narad, debat h) rozpowszechnienie informacji na temat FAS	Ilość szkoleń. Tematyka szkoleń. Ilość odbiorców, realizatorów, grupy zawodowe objęte szkoleniem. Ilość i tematyka materiałów edukacyjnych.
Zwiększenie skuteczności i dostępności terapii dla osób uzależnionych i członków ich rodzin:	a) kontynuacja działań grupy wsparcia dla osób uzależnionych i DDA, treningi terapeutyczne dla osób uzależnionych                    i Dorosłych Dzieci Alkoholików,  b) nawiązanie współpracy z Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Dźwierzutach                w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie c) dalsze prowadzenie zajęć o charakterze profilaktycznym                 z elementami socjoterapii z dziećmi w szkołach,  świetlicach wiejskich, Gminnym Ośrodku Kultury w Dźwierzutach, wyposażenie pomieszczeń, zaopatrywanie                  w materiały biurowe i pomoce szkolne, tworzenie nowych świetlic socjoterapeutycznych, d) kierowanie dzieci               z rodzin z problemem alkoholowym na zimowiska i letnie obozy profilaktyczno – terapeutyczne, e) zlecanie specjalistycznych badań lekarskich w odniesieniu do osób z przesłankami uzależnienia, f) kierowanie spraw do Sądu celem zastosowania obowiązku leczenia osób uzależnionych, g) Utrzymanie Punktu Konsultacyjno – Informacyjnego dla Ofiar Przemocy w Rodzinie i Anonimowej Poradni dla Uzależnionych, grupy wsparcia, udzielanie bezpłatnych porad przez radcę prawnego, terapeutę h) motywowanie osób z problemem alkoholowym do podjęcia dobrowolnego leczenia i korzystania z porad specjalistów	Ilość grup profilaktycznych            z elementami socjoterapii, tematyka realizowana podczas zajęć.   Ilość członków grupy wsparcia, tematyka realizowana na spotkaniach grupy.   Ilość spraw skierowanych do sądu.   Ilość dzieci i młodzieży korzystających z wypoczynku.   Ilość spraw i tematyka problemów poruszanych                w Punkcie Konsultacyjno- Informacyjnym
Zwiększanie świadomości społecznej na temat zagrożeń wynikających z nadużywania alkoholu.	a)  współpraca z rodzinami dotkniętymi problemem uzależnienia, b) współpraca ze stowarzyszeniami i organizacjami pozarządowymi realizującymi programy                             o charakterze profesjonalnym oraz wspomaganie tych instytucji. c) rozpowszechnianie informacji o działaniach profilaktycznych i terapeutycznych na terenie gminy, współpraca z mediami regionalnymi w zakresie upowszechniania działań dotyczących rozwiązywania problemów alkoholowych, w tym wykorzystanie strony internetowej Urzędu Gminy.	Ilość i nazwa stowarzyszeń, organizacji współpracujących              w zakresie profilaktyki, tematyka podejmowanych działań.  Ilość monitorowanych rodzin przez GKRPA   Ilość i tematyka informacji zamieszczonych w mediach.

 
        
 VI. OCZEKIWANE   EFEKTY
 

1. Zwiększenie odsetka osób zobowiązanych do leczenia odwykowego.
2. Zwiększenie ilości kursów, szkoleń na temat problemów i szkód, zachowań ryzykownych związanych z piciem i nadużywaniem alkoholu.
3. Podniesienie kompetencji nauczycieli, rodziców – udział w w/w organizowanych szkoleniach, konferencjach i warsztatach.
4. Podniesienie wiedzy dzieci i młodzieży na temat uzależnień oraz korzystania z profesjonalnych ofert profilaktyki.
5. Wskazanie dzieciom i młodzieży alternatywnych form spędzania wolnego czasu bez używek, zdrowego stylu życia.
6. Podniesienie zakresu wiedzy liderów społeczeństw lokalnych, instytucji oświatowych, społecznych w zakresie metod rozwiązywania problemów alkoholowych.
7. Zwiększenie możliwości korzystania z profesjonalnych form pomocy dla osób uzależnionych.

 
                                                                                                                                                                   VII.    WYTYCZNE  DO  DZIAŁANIA
 

1. Kontrole sklepów mogą być prowadzone przez członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, wytypowanych pracowników Urzędu Gminy z udziałem policjanta.
2. Czynności kontrolne dokonuje się wyłącznie w obecności kontrolowanego, osoby zastępującej kontrolowanego lub przez niego zatrudnionej. Kontrolowany ma obowiązek umożliwić dokonanie kontroli.
3. Z czynności kontrolnych powinien zostać sporządzony protokół. Protokół należy sporządzić w trakcie przeprowadzanej kontroli, który podpisują członkowie zespołu kontrolującego oraz właściciel punktu sprzedaży napojów alkoholowych lub osoba przez niego upoważniona obecna w czasie kontroli.
4. Zespół kontrolujący sprawdza czy przestrzegane są przepisy ustawy o wychowaniu                               w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w zakresie zakazu spożywania alkoholu                    w sklepie  i na  terenie przyległym do sklepu, czy w punkcie sprzedaży alkoholu widnieją informacje o szkodliwości alkoholu, o zakazie sprzedaży i podawania napojów alkoholowych na kredyt lub pod zastaw, osobom do lat 18-tu oraz osobom, których zachowanie wskazuje, że znajdują się stanie nietrzeźwości; czy przestrzegane są warunki sprzedaży alkoholu określone w ustawie; czy punkt posiada aktualne zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych; czy w terminie dokonano opłaty za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych; czy prowadzenie sprzedaży napojów alkoholowych jest zgodne                      z posiadanym zezwoleniem; czy przedsiębiorca posiada tytuł prawny do lokalu; czy przedsiębiorca zaopatruje się u producentów posiadających odpowiednie zezwolenia na sprzedaż hurtową napojów alkoholowych; czy prawidłowo  wydzielono stoisko na sprzedaż alkoholu; czy reklama i promocja napojów alkoholowych ma  odpowiednią formę i spełnia warunki określone w art. 131 ust. 1;  czy przestrzegany jest zakaz sprzedaży napojów alkoholowych osobom nieletnim i osobom nietrzeźwym; czy prawidłowe są dane                                  w oświadczeniach o wartości sprzedaży napojów alkoholowych,
5. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych stanowi część Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych. Zadania wynikające z Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych realizuje Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Dźwierzutach.
6. Zasady działalności Zespołu określa Regulamin.
7. W ramach Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz podejmowanych zadań przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych funkcjonuje Gminny  Program Zapobiegania Narkomanii, stanowiący odrębny dokument.
8. Zadania Przewodniczącego, Sekretarza i członków  Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych są określone w Regulaminie Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
9. Za merytoryczną i formalną prawidłowość wydatkowania środków przeznaczonych na realizację zadań z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych odpowiedzialny jest  Przewodniczący Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
10. W przypadku nieobecności Przewodniczącego wyznacza on Sekretarza lub innego członka komisji do pełnienia jego obowiązków.
11. Upoważnia się Przewodniczącego Komisji  do występowania do Wójta Gminy z wnioskami o przeniesienie środków finansowych pomiędzy zadaniami  i paragrafami wydatków                            w ramach Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

 
     VIII. ZASADY FINANSOWANIA PROGRAMU:

1. Finansowanie realizacji zadań wynikających z Gminnego Programu będzie dokonywane                  z rocznych opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych wnoszonych przez prowadzących sprzedaż podmioty gospodarcze.
2. Środki finansowe zebrane z opłat za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych niewykorzystane w danym roku budżetowym, zostaną przeznaczone w następnym roku budżetowym na realizację programu.

 
 IX. ZASADY WYNAGRODZENIA CZŁONKÓW GMINNEJ KOMISJI ROZWIĄZYWANIA  PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH:

1. Za udział w posiedzeniach komisji, kontrolach sklepów, rozmowach z osobami kierowanymi na leczenie oraz innych pracach komisji, członkowi Gminnej Komisji przysługuje  wynagrodzenie w wysokości 150,00 zł (brutto),
2. Członkowi Gminnej Komisji przysługuje tylko jedno wynagrodzenie w danym dniu, bez względu na liczbę posiedzeń,
3. Podstawę do wypłacenia wynagrodzenia stanowi podpisana lista obecności z posiedzenia Komisji.
4. Sekretarzowi Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przysługuje  wynagrodzenie miesięczne w wysokości 1 000,00 zł (brutto).
5. Wójt Gminy przedkłada Radzie Gminy roczne sprawozdanie z realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Wójt Gminy – w oparciu o projekt Gminnej Komisji – przedkłada Radzie Gminy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok następny.

 
     Program może ulec modyfikacji w trakcie jego realizacji ze względu na zmianę potrzeb społecznych  wynikających z diagnozy problemu oraz w przypadku zmiany zapisów ustawy o wychowaniu                      w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
 
Program został opracowany w oparciu o:

1. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2016 r., poz. 487)
2. Ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę                                         (Dz. U. z 2016 r. poz. 1265).
3. Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata 2011-2015.
4. Informacje z Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Dźwierzutach.
5. Badania ankietowe  przeprowadzone w roku 2014 we wszystkich szkołach na terenie Gminy Dźwierzuty.
6. Ewaluacja wewnętrzna przeprowadzona w roku 2016 w Zespole Szkolno – Przedszkolnym                      w Dźwierzutach na temat "Rozpoznanie skali występowania w środowisku szkolnym używania substancji psychoaktywnych oraz oszacowanie ryzyka występowania takich zagrożeń"

 
Opracowanie:
Sekretarz GKRPA – Wioletta Wacławska